Τρίτη 13 Απριλίου 2010

SV1BJY portable 144MHz antenna

Θα περιγράψω, την κεραία που χρησιμοποιώ στις ορειβατικές εξορμήσεις μου, για την οποία πολλοί με ρωτάνε. Πρόκειται για μια κατευθυντική κεραία πέντε στοιχείων για τους 144ΜΗz.
Στην σχεδίαση της συγκεκριμένης κεραίας, το πρώτο ζητούμενο ήταν η ευκολία μεταφοράς όταν αυτή ήταν απόσυναρμολογημένη. Δεύτερο ζητούμενο η ευκολία συναρμολόγησης, ή δυνατόν χωρίς εργαλεία και χωρίς πολλά αποσπώμενα μέρη.
Βεβαίως θα έπρεπε να έχει και καλή απολαβή! Η κεραία προορίζεται για φορητή χρήση, επομένως όσο πιο μεγάλη απολαβή δίνει τόσο λιγότερο βάρος θα κουβαλάμε στο σακίδιο από θέμα πομποδέκτη και μπαταρίας.

Το σχέδιο της κεραίας με τις διαστάσεις της φαίνεται δίπλα. Το ολικό της μήκος είναι 1,71m αλλά το boom αποσυναρμολογείται σε δυο κομμάτια. Τα κομμάτια δεν είναι ίσα, κι αυτό γιατί ήθελα το ένα κομμάτι μεγαλύτερο από 1μέτρο για να χωρά στο εσωτερικό του τα παρασιτικά στοιχεία. Το αλουμίνιο του boom είναι 15Χ15. Τα στοιχεία είναι όλα μπρούτζινα διαμέτρου 2,5χιλιοστών. (Μπρουτζοκόλληση).

Το δίπολο εκπομπής είναι ανοιχτού τύπου και οδηγείται με κάθοδο 50Ω, όμως μέσα στο πλαστικό κουτί υπάρχει ένα κομμάτι λ/4 καλώδιο RG-174 τυλιγμένο να σχηματίζει 5 σπείρες. Η είσοδος είναι σε ένα γειωμένο βύσμα Ν-type. Με αυτή την συνδεσμολογία δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, η κεραία συντονίζει άριστα στους 144,300MHz. Όπως θα δείτε και στην φωτογραφία τα δύο σκέλη του διπόλου αποσπώνται από το κουτί και συνδέονται με μπόρνες τύπου τροφοδοσίας χαμηλής τάσης.
Πάμε τώρα στα παρασιτικά στοιχεία τα οποία όπως είπα και πιο πάνω είναι μπρούτζινα. Αυτό έχει ένα μειονέκτημα (βάρος) και πολλά πλεονεκτήματα: καταρχήν βγαίνει σε πολύ μικρές διατομές 2mm 3mm κλπ και μπορεί να γανωθεί και να κολληθεί. Εκεί λοιπόν που το κάθε στοιχείο μπαίνει στο boom, με το κολλητήρι έκανα ένα μικρό εξόγκωμα με καλάϊ που χρησιμεύει σαν «stop». Δίπλα ακριβώς με ένα κομμάτι θερμοσυστελλόμενο μακαρόνι, το σημάδεψα για να ξέρω την θέση του πάνω στο boom: Ο για 1ος κατευθυντήρας, ΟΟ για δεύτερος, ΟΟΟ για τρίτος…
Και ερχόμαστε στον πρωτότυπο τρόπο στήριξης, που είναι και το μυστικό της ευκολίας συναρμολόγησης της κεραίας. Στο boom έχουν βιδωθεί αγώγιμα υποδοχές για τους κατευθυντήρες και τον ανακλαστήρα. Οι υποδοχές αυτές είναι οριχάλκινες μπόρνες (1) που συνήθως υπήρχαν σε μαγνητικά στρατιωτικά τηλέφωνα παρελθόντων ετών ή, σε τηλεφωνικούς πίνακες εκστρατείας. Όσοι είχατε περάσει από ΚΕΠΙΚ, διαβιβάσεις κλπ δείτε και τις φωτογραφίες και θα καταλάβετε τι εννοώ. Αυτές οι μπόρνες όταν πιεστούν(2), αφήνουν ένα διάκενο 2,7 χιλιοστών, το οποίο κλείνει με τη βοήθεια ενός κρυφού ελατηρίου όταν πάψουμε να πιέζουμε. Εκεί, σε αυτό το διάκενο, αφού πιέσουμε περνάμε το παρασιτικό στοιχείο μέχρι το «stop» που έχουμε σχηματίσει όπως γράφω πιο πάνω. Αφήνουμε, και το στοιχείο έχει ασφαλίσει!(3) Ούτε βιδώματα, ούτε ξεβιδώματα!
Με τον παραπάνω τρόπο η κεραία συναρμολογείται –κυριολεκτικά- μέσα σε δευτερόλεπτα! Αυτό θα το εκτιμήσετε ιδιαίτερα αν την χρειαστείτε στην κορυφή ενός βουνού, με παγωμένα χέρια, και με σαθρό έδαφος στα πόδια σας έτοιμο να καταπιεί βίδες και παξιμάδια, ακυρώνοντας την προσπάθεια σας να κάνετε εκπομπή!

Την πρωτοχρησιμοποίησα τον Νοέμβριο με το FT-817, πετυχαίνοντας επαφή στα 600χλμ με μόλις 2,5W. Από τότε έχω κάνει πολλές επαφές με το FT-817 από κορυφές βουνών. Η απολαβή της είναι περίπου 9dbD.

Ο ιστός που την αναρτώ είναι περίπου 5 μέτρα, αλουμινένιος, με στοιχεία που κλείνουν το ένα μέσα στο άλλο. Όλα μαζί τα μεταφέρω σε μια θήκη (made by pethera) που την δένω στα πλάγια του ορειβατικού σακιδίου. Αν εξαιρέσω ότι τυχόν άσχετοι, το βλέπουν σαν όπλο και με ρωτάνε για το κυνήγι, όλο το σετ κεραία-ιστός μεταφέρεται πανεύκολα και εξυπηρετεί το σκοπό του.

Αν αποφασίσετε να την φτιάξετε και δυσκολευτείτε να βρείτε τις οριχάλκινες μπόρνες που περιγράφω πιο πάνω, χρησιμοποιήστε απλές μπόρνες τροφοδοτικού. Βιδώνοντας-ξεβιδώνοντας με το χέρι (αντί να πιέζετε) θα έχετε μια εξίσου εύκολη στην συναρμολόγηση κεραία, χωρίς χρήση εργαλείων, με μια μικρή χρονική επιβάρυνση σε σχέση με την δική μου κατασκευή…
Αν χρειαστείτε βοήθεια, είμαι στη διάθεση σας...
73 SV1BJY

24 σχόλια:

SV8GXC είπε...

ΠΟΛΥ ΩΡΑΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ. ΜΠΡΑΒΟ!!!

2Μδης είπε...

Ευχαριστώ...

Ξέχασα να γράψω ότι, η κατασκευή δεν κάνει για μόνιμη εγκατάσταση παρά μόνο για φορητή. (Τα παρασιτικά στοιχεία λόγω βάρους, θα λυγίσουν μακροχρόνια και θα μειωθεί η απόδοση της κεραίας.)

Κωστας Ιωαννιδης είπε...

Πολυ ωραια κατασκευη. Ο πτυσσομενος ιστος απο τι διαμετρο σωληνες αποτελειται;


ΥΓ: Με βλεπω να κανω μια "επιδρομη" στα μαγνητικα τηλεφωνα της μοναδας μου!HI HI

73 de sw1ixp

2Μδης είπε...

Φ18, Φ25, Φ30, Φ35 είναι οι διάμετροι για τον ιστό. Σε κάθε σωλήνα υπάρχει μια εγκάρσια εγκοπή και ένας σφυκτήρας βρύσης. Αν αλλαχθούν οι βίδες των σφυκτήρων με βίδες που έχουν "πεταλούδα" καταργούμε και εδώ το κατσαβίδι!

Αλήθεια τα μαγνητικά τηλέφωνα Κώστα, τα χρησιμοποιούν ακόμα; Αν θυμάμαι καλά τους κωδικούς εμείς είχαμε το ΕΕ-8 και το ΤΑ-312....

2Μδης είπε...

Πρόσθεσα και κάποιο video από τον Κιθαιρώνα...

SV8GXC είπε...

Από την περιγραφή δεν έχω καταλάβει τελικά αν τα παρασιτικά στοιχεία με τα θερμοσυστελλόμενα είναι μονωμένα από το boom ή όχι μιας και οι μπόρνες δεν είναι μονωμένες ενώ απ την άλλη ο ανακλαστήρας έχει κανονική ηλεκτρική επαφή με το boom. Επίσης το σωληνάκι πού έχεις τυλίξει το current balun τι διάμετρο έχει; Απ’ ότι βλέπω στις φωτό ο ανακλαστήρας έχει κολλημένη επέκταση στην άκρη του αυτό σημαίνει ότι οι μπρουτζοκολλήσεις πωλούνται σε μήκη του 1μ;

Mάριος SV1EDG είπε...

Εξυπνος ο τρόπος στερέωσης των στοιχείων.Αλλά Γιάννη έχω μια απορία σχετικα με τις κατευθυνόμενες στα 2m.Η συγκεκριμένη κεραία έχει μονωμένο το δίπολο σε σχέση με το boom ενώ οι κατευθυντήρες εφάπτονται.Αλλα σχέδια τα έχουν όλα μονωμένα.Τι απο τα δυό τελικά είναι το καλύτερο?

2Μδης είπε...

Για τον gxc

Είδες ρε θηρίο και την κόλληση στον ανακλαστήρα!!!!! Μπράβο, ακριβώς έτσι είναι, πουλιώνται σε κομμάτια του ενός μέτρου.
Όλα τα στοιχεία (εκτός του διπόλου) είναι αγώγιμα με το μπουμ. Το θερμοσυστελόμενο έχει μπει μόνο για σημάδεμα των κατευθυντήρων. Σε ένα έχω κάνει μια εγκοπή, σε άλλο δύο σε άλλον τρεις, ανάλογα με την θέση τους στην κεραία. Ο ανακλαστήρας ξεχωρίζει απο την προέκταση οπότε δεν έχω βάλει θερμοσυστελόμενο...
Για τον EDG:
Μάριε δεν υπάρχει καλύτερο από πλευράς απολαβής. Απλώς αλλάζει το μήκος των στοιχείων ελάχιστα, αν είναι ή δεν είναι μονωμένα.
Πρακτικά είναι καλύτερο να είναι μονωμένα γιατί μακροπρόθεσμα η μόνωση παραμένει. Ενώ σε αντίθετη περίπτωση που δεν είναι μονωμένα μπορεί να εμφανιστει οξείδωση ή άλατα ανάμεσα στις δυο επιφάνειες...

2Μδης είπε...

"...Επίσης το σωληνάκι πού έχεις τυλίξει το current balun τι διάμετρο έχει;..."

16mm πλαστικός σωλήνας (από θερμικό χαρτί FAX!!!!)

SV1GRN είπε...

Πολύ καλή κατασκευή καιιδανική γαι όσους περπατούν πολύ, μπράβο.
73

SV1OAA είπε...

Ωραίο θέμα και για το επόμενο σεμινάριο που θα οργανώσεις Γιάννη. Νομίζω ότι ενδιαφέρει πολλούς. Εμένα σίγουρα.

2Μδης είπε...

Το θέμα "Φορητός σταθμός" θα πρέπει να αποτελέσει ξεχωριστή παρουσίαση...

Σίγουρα υπάρχουν πολλά μυστικά για να είναι ένας φορητός σταθμός αποτελεσματικός, ένα από αυτά είναι μια ελαφριά, εύκολη στην συναρμολόγηση, με καλή απολαβή κεραία. Σαν αυτή που παρουσιάζω εδώ.

SV1OAA είπε...

Εννοώ επόμενο σεμινάριο (μελλοντικό) με θέμα "Κατασκευή Κεραιών Yagi" γενικώς.....

Κωστας Ιωαννιδης είπε...

Ναι, τα ιδια μαγνητικα υπαρχουν ακομα.

73 de sw1ixp

Ανώνυμος είπε...

ΣΑΝ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΡΑΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ!

SV1EML είπε...

ΚΩΣΤΑ ΠΙΑΣΕ ΚΑΜΙΑ 100ΣΤΗ ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ.ΘΑ ΤΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΥΜΕ!!!

Κωστας Ιωαννιδης είπε...

Να φερω και μερικες κουλουρες καλωδιο rl-179 τοτε.

73 de sw1ixp

SV8GXC είπε...

Γιάννη ευχαριστώ πολύ για τις διευκρινίσεις. Σε ρώτησα για το αν τα στοιχεία είναι μονωμένα από το boom διότι δεν ξέρω πως, μου καρφώθηκε στο κεφάλι η εντελώς χαζή ιδέα ότι τα θερμοσυστελλόμενα ήταν στη μέση και εμπόδιζαν τις μπόρνες να κάνουν ηλεκτρική επαφή με το boom. Τώρα όμως που το σκέφτομαι ύστερα από όσα έχεις γράψει κατάλαβα ότι η μπόρνα σταματάει από την άλλη πλευρά του στοπ και όχι από την πλευρά του θερμοσυστελλόμενου, σωστα;;; Ομολογώ ότι η κατασκευή σου φαίνεται ιδιαίτερα απλή (χωρίς να χρειάζεται κανείς να τρέχει για να βρει αλουμίνοσωληνάκια όπως συμβαίνει με τις yagi) και με ένα παλιό boom από κεραία τηλεοράσεως, με μερικές μπρούτζοκολλήσεις από το μαγαζί της γειτονιάς, ένα μικρό ηλεκτρολογικό κουτί και μερικά απλά ηλεκτρονικά εξαρτήματα μπορεί να κατασκευάσει κανείς μια αξιοπρεπέστατη κεραία με ιδιαίτερα καλές επιδόσεις εάν λάβει κανείς υπ όψιν το τελικό αποτέλεσμα σε dB και τα ατού της φορητότητας και της ευκολίας συναρμολόγησης. Έχω την αίσθηση ότι η ιδέα αποτελεί την βέλτιστη λύση μεταξύ απόδοσης και απλότητας. Πραγματικά ευρηματική λύση!!! Μπράβο!

Δεν σου κρύβω ότι γενικώς θεωρούσα βαρετή διαδικασία να κατασκευάσω μια yagi για τα 2μ αλλά η λύση που προτείνεις με έχει πείσει 100% και μιας και το 817 το έχουμε (ως παλιές QRP καραβάνες) είμαι έτοιμος να αρχίσω την κατασκευή. Βλέπεις πρέπει να είμαστε καλά προετοιμασμένοι για το μεγάλο ξεφάντωμα στο επόμενο AEGEAN….

Ρε IXP τι θα γίνει με την πάρτη σου πολύ μας γράφεις στο MSN.. πότε θα τελειώσεις με τις σκοπιές να σε ξαναδούμε από κοντά;;; Μένει πολύς καιρός ακόμα;

73

Γιώργης

Ανώνυμος είπε...

250 kai shmera!

Κωστας Ιωαννιδης είπε...

201 και σημερα εμειναν μεχρι να ξαναζεσταθει το κολλητηρι...

73 de sw1ixp

sv4ily είπε...

ΚΑΛΗΣΠΈΡΑ, ΜΠΡΑΒΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
ΚΑΤΕΒΑΣΑ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ , ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ 73.

2Μδης είπε...

A χρειαστείς βοήθεια ή διευκρίνηση σε κάτι, στη διάθεση σου...
73

Ανώνυμος είπε...

Γιάννη καλημέρα,
η κεραία σου μού έχει γίνει εμμονή! Θέλω να σε ρωτήσω κάτι: το κουτί του δίπολου, τι διαστάσεις έχει; Επίσης η μπόρνα - μπανάνα του, τι μέγεθος έχει για να χωράει τα στοιχεία του δίπολου (Φ4,0 mm);

73 de SV1QFM Πάνος

2Μδης είπε...

Kαλημέρα Πάνο,

το κουτί είναι το μικρότερο που βγαζει η εταιρία σε υδατοστεγή κουτιά, και το έχει και ο Φανός στο κέντρο της Αθήνας. Ο κωδικος του κουτιού αν θυμάμαι καλα ήταν G302.
Οι μπόρνες ήταν κοινές, απλώς είχα ζητήσει να είναι πιο "βαρέος τύπου" και οι μπανάνες ήταν για χοντρά καλώδια. Σίγουρα ήταν εσωτερικής διάστασης > των 2,5 χιλιοστών του στοιχείου γιατί έχω περάσει μέσα τα στοιχεία (εκεί που θα πέρναγαν κανονικά τα καλώδια) και τα έχω κολλησει.

Αν χρειαστείς επιπλέον διευκρινήσεις είμαι στη διάθεση σου...

73